Dyskutując o cudach, powołuje się na liczne relacje o uzdrowieniach dokonanych za wstawiennictwem Asklepiosa (Contr. Cel. 3, 3), wspomina także o licznych udanych przedsięwzięciach, zakończonych sukcesem dzięki radzie wyroczni (Contr. Cel. 8, 45), negując tym samym wyjątkowość religii chrześcijańskiej czy żydowskiej na tym polu. List papieża Leona X do Henryka VIII w sprawie Obrony siedmiu sakramentów, w dowód uznania książki, którą napisał król przeciw Lutrowi. Do naszego najbardziej chrześcijańskiego Syna w Chrystusie, Henryka, króla Anglii, dostojnego obrońcy wiary. Najdroższy Synu w Chrystusie, z życzeniem zdrowia i z apostolskim błogosławieństwem: Przed kilkoma dniami, gdy poseł Waszej Wysokości, miły nam John Clark, dziekan kaplicy królewskiej, podczas konsystorza przedstawił nam książkę, którą Wasza Wysokość opublikował przeciwko zuchwałym naukom i sekcie Marcina Lutra i w błyskotliwym przemówieniu wygłoszonym przy tej jak najbardziej stosownej okazji, w obecności kilku prałatów Dworu Rzymskiego, potwierdził swoją gotowość bronienia mieczem i piórem nas samych i Stolicy Świętej, naszą duszę napełniła radość. Nie tylko My sami, ale wszyscy nasi czcigodni Bracia uradowali się, ponieważ pomyśleliśmy, że zuchwały Luter – nie bez dopustu Bożego – wprawdzie zaatakował Kościół Chrystusa, ale w następstwie tego Kościół znalazł się w tym szczęśliwym położeniu, że ku swej większej chwale napotkał takiego bohatera i obrońcę. Dlatego postanowiliśmy, i wszyscy są z nami co do tego zgodni, że Waszej niezwykłej cnocie i nabożności, jako znak naszej miłości i uznania, należałoby wystawić pomnik. Bo jeśli, najdroższy Synu, wyrazem uznania i czci dla wielkich monarchów, często było chwytanie za broń w celu chronienia wolności i spokoju świętej Stolicy Apostolskiej, o ileż więcej sławy i czci przymnaża fakt posłużenia się bronią Ducha Bożego i niebiańskiej wiedzy w celu zmazania z wiary w Chrystusa tak wielkiej plamy i zachowania tych sakramentów, które niewątpliwie zapewniają zbawienie dusz! Te dwie funkcje, które dotychczas zawsze uważaliśmy za oddzielne, wyłącznie w Was, potężnym Suwerenie, zjednoczyły się, i to w wielkim wymiarze. Broniliście zarówno wolności Kościoła mieczem, ale także dowiedliście umocnienia swego pragnienia bronienia wiary chrześcijańskiej przeciw zuchwałej herezji skarbami Waszej pobożności i wykształcenia. Jedno stanowi dowód niezwyciężonego i wielkodusznego męstwa, drugie – dowód ducha i zmysłu delikatnej, pokornej i prawowiernej czci oddawanej Bogu. Jakimi słowami i w jakiej mowie pochwalnej mamy więc wysławiać tę pełnię wiedzy, która zdaje się wypływać z niebiańskiego źródła? Jak moglibyśmy odpowiednio podziękować za Waszą uprzejmość, za tak szlachetne zaprezentowanie Waszego intelektu? W obydwu wypadkach bezsilne okazują się tu słowa, a nawet myśli. Nie potrafimy też bez wzruszenia ukazać Waszych usług i zasług. Jak wielkiej miłości i zapału dowodzicie w Waszej obronie wiary chrześcijańskiej! Jakiej wobec nas życzliwości! A odnośnie do samej Waszej książki: co za niezwykłe opanowanie przedmiotu, jaka jasność metody, jak wielka siła wymowy, w której uwidacznia się sam Duch Święty! Jest ona w pełni zrozumiała, mądra i nabożna, życzliwa w pouczaniu, delikatna w upominaniu, poprawna w formułowaniu myśli. Jeśli wśród Waszych przeciwników znajdują się tacy, którzy nie ulegli mocy Księcia ciemności, to dzięki Waszym wywodom muszą zyskać większą jasność umysłu, jeśli jest to w ogóle możliwe. Jest to niezwykły i podziwu godny sukces. A ponieważ został osiągnięty w zupełnie nowy sposób, przez książęcą życzliwość i na chwałę wszechmocnego Boga i pożytek Stolicy Świętej, jesteśmy Wam za to, Obrońco wiary, bezgranicznie wdzięczni. Stolica Apostolska dziękuje Wam. Dziękują Wam wszyscy, którzy wielbią Chrystusa i są zjednoczeni w wierze w Niego. Zjednoczeni z naszymi czcigodnymi braćmi, w innym liście, opatrzonym naszą pieczęcią, który wkrótce otrzymacie, nadajemy Wam tytuł „Obrońca wiary”9 (Fidei Defensor). Choćbyś, najdroższy Synu, ten tytuł i tę cześć, jaką Wam okazuje święta Stolica Apostolska w uznaniu Waszej niezwykłej cnoty i jako wyraz wdzięczności, uważał za nie wiem jak wielki i pożądany, bądź pewien, że w niebie czeka Cię większa i chwalebniejsza nagroda od naszego Pana i Zbawcy. Przez bronienie Jego sprawy i Jego Oblubienicy wszelkimi metodami obrony wyjawiłeś swego ducha i cnotę. A kiedy będziesz rozważał ten tytuł, który otrzymałeś na ziemi i w niebie, pamiętaj również o tym, jakie wynikają z niego obowiązki. Nadal okazuj się tym, kim byłeś dotychczas. Niech Twoje dalsze czyny dorównują Twoim szczytnym, chwalebnym początkom. Oby Stolica Apostolska, dawniej chroniona Twoją bronią, i chrześcijańska wiara, teraz wzmocniona tarczą Twojej nauki przeciwko zbrodniczym urojeniom heretyków, mogła w Tobie zawsze widzieć pomocnika we wszystkich uciskach, tak żeby ta niezwyczajna i niewysłowiona Twoja sława, na którą zasłużył Twój Majestat, trwała do końca Twego życia i przez całą przyszłość była przedmiotem Twej chwały. Dan w Rzymie, u św. Piotra, pod pieczęcią rybaka, drugiego listopada 1521, w dziewiątym roku naszegopontyfikatu. AMDG (Ad maiorem Dei gloriam) Przedmowa króla do czytelnika Łaskawy Czytelniku! Mam nadzieję, że w tej książeczce jasno pokazałem, w jak absurdalny i bezbożny sposób Luter traktuje sakramenty. Spodziewam się, że wyjaśniłem, jak bezsensownie szkaluje Kościół i jak zuchwale, bezbożnie i absurdalnie odnosi się do ojca świętego, do Pism świętych i do publicznej wiary Kościoła, i to przeciw zgodnemu mniemaniu tylu epok i narodów, a nawet przeciw zdrowemu ludzkiemu rozumowi. Pragnę, żeby zaczął wreszcie pokutować za tak złośliwe potraktowanie sakramentu pokuty i żeby sam zaczął go praktykować we wszystkich jego elementach, bo przecież wszystkie je zaczął niszczyć. Żeby wyraził żal za swoje złośliwości i publicznie się przyznał do popełnionych błędów; żeby czynił pokutę za to, czego z największą możliwą satysfakcją dokonywał, i poddał się Kościołowi, który obraził tyloma obelgami. Naprawdę nie cierpię wielkiej głupoty tego człowieka i jego pożałowania godnego stanu i pragnę, żeby odzyskał zdrowy rozum, nawrócił się i żył dalej. Niech Bóg natchnie go do tego swoją łaską! Zaklinam wszystkich chrześcijan na Serce Jezusa, w którego wyznajemy wiarę, żeby zamykali uszy na te bezbożne słowa i nie popierali żadnych podziałów i poróżnień, zwłaszcza w tym czasie, kiedy szczególnym obowiązkiem chrześcijan jest zachowanie jedności przeciw nieprzyjaciołom Chrystusa. Henryk VIII Wiara we Wcielanie Jezusa Chrystusa jest znakiem wyróżniającym chrześcijaństwo od innych religii. Wcielenie Syna Bożego w ludzką naturę jest tajemnicą wiary, dlatego że poczęcie Jezusa nastąpiło poza normalnym, fizjologicznym aktem seksualnym kobiety i mężczyzny. Fakt ten Ewangelia wyjaśnia bardzo lapidarne: Na pytanie Maryi Opublikowano: 2019-11-30 09:16: Dział: Świat Dlaczego to Węgry a nie Polska uchodzą dziś za największego obrońcę religii chrześcijańskiej w Europie? Świat opublikowano: 2019-11-30 09:16: autor: Fratria To Węgry – a nie Polska – uchodzą dziś za najważniejszego obrońcę religii chrześcijańskiej spośród wszystkich krajów europejskich. Dzierżą to pierwszeństwo, mimo że są krajem o wiele bardziej zsekularyzowanym niż my. Dzieje się tak nie tylko dlatego, że Viktor Orbán podczas swych wystąpień (także przeznaczonych dla odbiorców zagranicznych) często odwołuje się do wartości chrześcijańskich. Wynika to również z konkretnych działań węgierskiego rządu. Przykładem może być największa międzynarodowa konferencja poświęcona prześladowaniom chrześcijan i wolności religijnej, jaka ma miejsce na naszym kontynencie. W tym tygodniu odbyła się ona w Budapeszcie po raz trzeci pod patronatem Viktora Orbána, przyciągając gości z 45 krajów świata. Zanim się rozpoczęła, węgierski premier wystąpił w nagraniu, które umieścił na swym profilu na Facebooku. Powiedział wówczas: 245 milionów chrześcijan na całym świecie jest prześladowanych za wiarę. W 2018 roku każdego dnia z powodu wiary zabijano 11 chrześcijan. Dopóki okrzyki cierpiących będą słuchane na świecie z obojętnością, Węgry nie ustaną w pomocy. To nie tylko słowa. W kancelarii premiera w Budapeszcie istnieje specjalny urząd sekretarza stanu odpowiedzialnego za udzielanie pomocy prześladowanym chrześcijanom oraz za wdrażanie na świecie Węgierskiego Programu Pomocy. Dziś tę funkcję pełni minister Tristan Azbej, który podczas wspomnianej konferencji oświadczył, iż obecnie Budapeszt jest prawdziwą cytadelą wolności chrześcijańskiej oraz centrum pomocy dla prześladowanych chrześcijan. Dwa lata temu miałem okazję porozmawiać dłużej z poprzednikiem Tristana Azbeja na tym stanowisku – Péterem Heltaiem. Byłem pod wrażeniem programów pomocowych uruchamianych przez Węgrów w krajach Trzeciego Świata. W Erbilu, stolicy irackiego Kurdystanu, zakończyli budowę szkoły, gdzie odbywa się nauczanie uchodźców, zarówno muzułmanów, jak i chrześcijan, którzy musieli uciekać przed wojną ze swych domów. W Libanie odnowili ponad 30 kościołów. Odbudowują szkoły i szpitale w północno-wschodniej Nigerii. W Kenii i Tanzanii uruchomili programy rozwojowe i infrastrukturalne dotyczące edukacji, opieki zdrowotnej i zaopatrzenia w wodę. Głośnym echem na Bliskim Wschodzie odbiło się odbudowanie przez Węgrów całej wioski Telskuf w Iraku, zamieszkanej głównie przez wyznawców Chrystusa. Dziś nazwa tej niewielkiej osady funkcjonuje w tamtejszej przestrzeni publicznej jako symbol najważniejszej pomocy Zachodu dla chrześcijan na Bliskim Wschodzie. Pomocy kojarzonej oczywiście z Węgrami. Innym ważnym filarem madziarskiej aktywności są stypendia. Na Węgrzech istnieje ogólnokrajowy program Stipendium Hungaricum, w ramach którego 6000 studentów z ponad 100 krajów pobiera tam bezpłatnie naukę. Aż 50 proc. z nich pochodzi z obszarów objętych kryzysem humanitarnym, głównie z Afryki i Bliskiego Wschodu. Budapeszt posiada też drugi program stypendialny dla studentów chrześcijańskich żyjących w społecznościach najbardziej narażonych na prześladowania ze względu na swą wiarę. Angażując się w tego typu pomoc nasi bratankowie wytrącają argument z ręki eurobiurokratom, którzy oskarżają Węgry o torpedowanie unijnej polityki imigracyjnej, a więc o obojętność wobec ludzkiego cierpienia. Madziarzy pokazują, że nie są wcale obojętni, lecz kierują się w tych sprawach inną logiką niż Bruksela czy Berlin. Uważają mianowicie, że problem masowej imigracji można rozwiązać jedynie w miejscach konfliktów lub w ich pobliżu. Wspierają więc prawo ludzi do pozostania w swej ojczyźnie oraz prawo powrotu do niej: „right to stay and right to return”. Podczas tegorocznej konferencji Viktor Orbán pytał, czy jest sens, by jego naród, stanowiący zaledwie 0,2 proc. światowej populacji, dobrowolnie przyjmował na siebie obowiązek pomocy prześladowanym chrześcijanom oraz obrony wolności religijnej. I odpowiadał, że jest to moralna powinność Węgrów, którzy dzięki tej akcji mogą dodać innym odwagi oraz przywrócić wiarę w sens osobistego działania. Viktor Orbán powiedział też: My, europejscy chrześcijanie, mamy ogromny problem. Jestem przekonany, że największej pomocy w ratowaniu Europy udzielają nam obecnie ci, którym dziś pomagamy. Odpowiedzialność wobec cierpiących to sianie ziarna. Dajemy dziś prześladowanym chrześcijanom to, czego potrzebują: dom, szpital, szkołę, a dostajemy od nich w zamian to, czego najbardziej potrzeba Europie: chrześcijańską wiarę, miłość i wytrwałość. Węgierski premier dodał, że współczesna Europa niestety milczy wobec prześladowań chrześcijan, ponieważ „jakaś tajemnicza siła zamyka usta europejskim politykom i paraliżuje im ręce”. On jednak nie ma zamiaru milczeć. Dzięki swej aktywności na tym polu państwo węgierskie nie tylko przyczynia się do pomnażania realnego dobra w świecie, lecz także buduje swój kapitał moralny (a wraz z nim polityczny) w wielu rejonach naszego globu. Przez eurokratów w Brukseli może być ono piętnowane jako niepoprawne politycznie, ale dla rzeszy wyznawców Chrystusa pozostaje w Europie obrońcą nr 1 wolności religijnej prześladowanych chrześcijan. Takie zdanie wyrażali wielokrotnie nie tylko przywódcy duchowi Kościołów na Bliskim Wschodzie, lecz także czołowi politycy obozu rządzącego w USA. W ten sposób Viktor Orbán pozycjonuje się jako lider światowego formatu. To jeden z elementów, który sprawia, że Węgry odgrywają obecnie znacznie większą rolę w polityce międzynarodowej niż wynikałoby to z ich rzeczywistego potencjału. Wydawać by się mogło, że do takiej roli ze wszystkich państw w Europie najbardziej predysponowana jest Polska jako najbardziej chrześcijański kraj na naszym kontynencie. Z wielu osobistych rozmów wiem, jaką nadzieję wiążą z Polską katolicy na Zachodzie. Kiedy jednak Viktor Orbán uznaje pomoc prześladowanym chrześcijanom za jeden z priorytetów swej polityki zagranicznej, zwiększając fundusze na ten cel, polski rząd zmniejsza swe finansowe zaangażowanie w tym obszarze. Oddajemy więc Węgrom palmę pierwszeństwa tam, gdzie powinniśmy być europejskim liderem. Publikacja dostępna na stronie: Sobór w Nicei (325 r.) potępił ten pogląd, a w swoim Credo (wyznaniu wiary) stwierdził, że Chrystus jest Bogiem „współistotnym" ( homoousios) Ojcu. Ale w IV i V w. pojawiały się nowe
Kino kocha tematykę religijną. Nie ma w tym nic dziwnego, skoro religie skupiają wokół siebie miliony ludzi, a kino jest rozrywką masową. Spośród nieprzebranej masy tytułów wyprodukowanych na przestrzeni lat jakie są najlepsze filmy religijne? Na to pytanie znajdziecie odpowiedź w rankingu, w który prezentujemy 20 filmów religijnych wartych obejrzenia. Zachęcamy też do przeczytania listy najlepszych filmów o ufo, najlepszych filmów romantycznych i najlepszych filmów na podstawie książek. RANKING NAJLEPSZYCH FILMÓW RELIGIJNYCH Filmy religijne to temat rzeka, dlatego w tym rankingu postanowiliśmy ograniczyć się wyłącznie do obrazów powstałych w naszym kręgu kulturowym. Znalazły się więc tu filmy inspirowane Starym i Nowym Testamentem ("Dziesięcioro przykazań", "Pasja"), obrazy przywołujące życie i działalność świętych ("Brat słońce, siostra Księżyc") oraz opowieści współczesne inspirowane naukami przekazanymi wiernym przez Boga ("Old Fashioned"). W naszym rankingu znalazło się miejsce dla wielkich hollywoodzkich widowisk ("Opowieści z Narnii") i skromnych obrazów artystycznych ("Maryja, matka Jezusa"). Są filmy, które wywoływały kontrowersje wśród wiernych ("Ostatnie kuszenie Chrystusa"), jak również przeboje, które przyciągały tłumy i zbierały masę nagród ("Ben-Hur"). Nie ograniczyliśmy się wyłącznie do fabuł. Wśród 20 najlepszych filmów religijnych znalazło się też miejsce dla kilku dokumentów.
Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Jego przedmiotem zainteresowań naukowych jest filozofia religii. Laureat Nagrody im. ks. Józefa Tischnera w kategorii pisarstwa religijnego lub filozoficznego. W latach 1991-2001 mieszkał i pracował w Bydgoszczy, nadal utrzymuje bliskie kontakty z bydgoskim środowiskiem filozoficznym.
10:06❓ Ile osób zginęło w sumie z powodu religii Chrześcijańskiej?Licząc krucjaty, Azteków itd. 10:12 odpowiedzzanonimizowany42525389 Generał Jakbyś chciał prawdę poznać, to na pewno nie pytałbyś się tu, tylko poszukałbyś jakiś opracowań naukowych. 10:49 10:50😒 10:52 One Biliion People! 10:55 10:59 11:02 Charles Earl Grey ---> zapytaj Palikota 11:08 Jakie prowo? Zwyczajnie w South Parku było o tym wspomniane i się zainteresowałem tematem. 11:09 odpowiedzzanonimizowany153971177 Legend (1) a to religia chrześcijańska, nakazuje mordować niewiernych, albo nawracać mieczem? przecież religia chrześcijańska nie może brać odpowiedzialności za to co robili niektórzy jej wyznawcy mieniący się chrześcijanami. to tak jak bym ja zapytał ile osób zginęło z powodu ateizmu ? (mao, stalin, polpot) 11:17 Warto rozważyć jeszcze kwestię czy była to przyczyna czy pretekst. Częściej to drugie. 11:19 11:30 MANOLITO -----> to tak jak bym ja zapytał ile osób zginęło z powodu ateizmu ? (mao, stalin, polpot).... albo w imię szerzenia wolności, równości i braterstwa vide rewolucja (anty)francuska, gdzie w ciągu kilku lat zgilotynowano prawie dwadzieścia tysięcy ludzi. W zdecydowanej większości wypadków bez sądu, bowiem to oskarżony busiał udowodnić swą niewinność a trybunał miał do wyboru tylko dwie opcje: śmierć lub uniewinnienie. Nic okazji, pod linkiem znaleźć można niekompletną listę tychże "rojalistów, reakcjonistków, spekulantów i pozostałych wrogów rewolucji" zgładzonych w imię postępowych idei i świata bez Boga: 11:42 Najmniej, w porównaniu z innymi religiami i ateizmem. 11:49 odpowiedzzanonimizowany560811101 Senator A mi się wydaje że 422 osoby. 12:10 Przecież religia chrześcijańska nie może brać odpowiedzialności za to co robili niektórzy jej wyznawcy mieniący się chrześcijanami. To zupelnie jak w dzisiejszym swiecie, ci co najwiecej szczekaja, wojuja, pluja, walcza to tylko pozerzy ktorzy w ich mniemaniu sa katolikami a naprawde to nie maja z katolikami za wiele wspolnego. Polecam poszukac takich osob na tym forum :D 12:11 Pytanie typu," ile osób zginęło z powodu gier komputerowych". 12:32 Z powodu chrześcijaństwa chyba nie aż tak dużo, najgorsze było średniowiecze(krucjaty, krzyżacy - tak to pojmowano, że zabijanie za swojego Boga jest dobre), ale też jak napisałeś powyżej wielcy hiszpanie, czy inni koloniści także zabijali za to, że ludy Ameryki miały innego Boga(widocznie nie umieli nauczać słowem jak Chrystus..) Wielkim zabójcom był też islam prowadzący swoją świętą wojne.. A w dzisiejszych czasach najgorszym wierzeniem jest ateizm, przejawiający się pod postacią komunizmu, faszyzmu.. Jednakże wiem że chrześcijaństwo zawsze było pod ostrzałem..(przynajmniej prawdziwi chrześcijanie) Ostatnio zabito kilku chrześcijan podczas pasterki, ogólnie prawie cały czas jakiś chrześcijanin ginie np. w Indiach.. Władze na ten temat milczą.. ( ) ( ) Mój wujek podczas PRL powiedział pare słów na Stalina i na jego polityke to go zamkneli na Boże Narodzenie, wsadzili go do jakiejś piwnicy gdzie było po kolana wody, ręce przymocowali do sufitu i bili go i kazali mu się wyrzec swej wiary.. Jego żona mogła tylko przynieść mu raz na jakiś czas papkę z kartofli+troche chleba.. W dzisiejszych czasach to jak przezwiesz żyda, to cie osądzi o antysemityzm, jak muzułmanina to cie spali razem z rodziną, jak ateiste to powie że jesteś po*%^ny i przyjdzie z bandą i ci na kopie.. a chrześcijanina można i nawet gdy chrześcijanin stanie w obronie swej wiary i wartości choć słowem, to wtedy powiedzą że jest agresywny itp. Tak na koniec ja osobiście chcę zaprzestać kłótnią, walką na tle religijnym, etnicznym, narodowościowym.......................... 12:41 Bardzo wielu zginęło w obronie swojej wiary chrześcijańskiej. 12:48 odpowiedzzanonimizowany77129625 Centurion jak widać o jednego trolla za mało 12:50 odpowiedzzanonimizowany805622111 Legend A w dzisiejszych czasach najgorszym wierzeniem jest ateizm - Ateizm polega na braku wiary. Czlowiek wowczas jest pusty i nie mowie tu o wierze Chrzescijanskiej, ale jakiejkolwiek. Wowczas, jaki jest sens zycia ? 12:51 @UpA jaki jest sens życia wierzącego? 12:55 Persecuted---> dążenie do zbawienia 12:58 @UpTo znaczy? Zbawienie ma nastąpić po śmierci tak? Czyli przez całe życie przygotowujecie się do śmierci? To dopiero sens życia... 12:58 odpowiedzzanonimizowany805622111 Legend @Persecuted - Aby zadawac takie pytania, trzeba nie miec umyslu. Zyjesz, przyjmujac zbawcza wole. Do smierci musisz byc przygotowany zawsze. Zyjesz ze swoja wiara, wierzac ze po smierci dostapisz zaszczytu bycia w Niebie. 13:02 odpowiedzzanonimizowany86194346 Generał Pewnie całkiem sporo. Ale trzeba też dodać, że całkiem sporo, może nawet tyle samo/więcej, ginęło z powodu innych religii i ateizmu. Śmiem twierdzić, że sukinsynom mordującym innych ludzi żadna religia bądź jej brak nie jest to często niestety religia jest wykorzystywana jako przykrywka, jak chociażby Islam wykorzystywany przez blisko-wschodnich terrorystów. 13:03 @SethlanAby zadawac takie pytania, trzeba nie miec umysluTypowa reakcja katolika na "trudne" pytania - zmieszać z błotem, obrzucić g***... Kultura? Miłowanie bliźniego? A co to takiego?Zyjesz, przyjmujac zbawcza wole. Do smierci musisz byc przygotowany zawsze. Zyjesz ze swoja wiara, wierzac ze po smierci dostapisz zaszczytu bycia w nie odpowiada na pytanie na temat celu życia wierzącego. Piszesz JAK żyć, ale nie piszesz w PO CO.@Degnar*A w jaki sposób ludzie ginęli z powodu ateizmu? 13:05 odpowiedzzanonimizowany805622111 Legend To nie odpowiada na pytanie na temat celu życia wierzącego. Piszesz JAK żyć, ale nie piszesz w JAKIM CELU. Uważałem i to bardzo. Dlatego nie wkręcisz mi, że w czasach kiedy kościół był aktywną i liczącą się siłą polityczną w Europie "nie miał z tym wiele wspólnego". 13:52 A co to ma do rzeczy? Myślisz, że rycerze szli na wojne, bo " kościół był aktywną i liczącą się siłą polityczną w Europie"? lol 13:54 odpowiedzzanonimizowany805622111 Legend Tak sie sklada, ze wowczas papiez byl pomyslodawca krucjat. Wiec jak widac, dawniej Kosciol nie byl swiety. 13:55 odpowiedzzanonimizowany86194346 Generał A w jaki sposób ludzie ginęli z powodu ateizmu?Szczerze nie znam przypadków morderstw na taką skalę gdzie próbowano by się zasłonić ateizmem (czyli jak np. krucjaty czy "muzułmański" terroryzm), ale trzeba przyznać, że pojawiały się ateistyczne reżimy aktywnie walczące z religią (ktoś wspominał już tutaj o Pol Pocie). Chodzi mi tylko o to, że zarówno wśród ludzi deklarujących którąkolwiek religię jak i ateistów są ludzie źli, zdolni robić naprawdę okropne co to ma do rzeczy? Myślisz, że rycerze szli na wojne, bo " kościół był aktywną i liczącą się siłą polityczną w Europie"? lolRycerze szli na wojnę bo władcy byli chciwi, a że kościół też był(jest?) chciwcy to dawał oficjalne i wygodny powód do mordowania i grabienia, oczywiście nie za darmo. Z tym co głosi religia chrześcijańska nie ma to raczej nic wspólnego ^^ Ale, że ludzi to dranie to niestety jest jak jest. 13:58 odpowiedzTrael223 Ja Bez Żadnego Trybu @minarel - Ano ma bardzo wiele do rzeczy. Jeśli chodzi o krucjaty to odbywały się one z inicjatywy papieża lub z jego poparciem. A w jakim celu jechali tam rycerze to już ich jest ich prywatna sprawa: czy była to kasa, kasa&wiara, wiara. Więc teraz nie ma co udawać i wymyślać "niewiele wspólnego". 14:02 [39]Rycerze szli na wojne? To odbicie ziemi swietej, walka z niewiernymi poganami i heretykami, nawracanie indian w przypadku konkwisty nie ma nic wspolnego z religia? Smieszne to jest, negowac taki wplyw kosciola z drugiej strony rownac komunizm z ateizmem, no ale ateista musi byc przeciez komuchem, czerownym, od razu lewacką świnią. 14:09 A w jakim celu jechali tam rycerze to już ich jest ich prywatna sprawaNo właśnie ja upatruje w tym główną przyczynę. Ludzie potrzebowali tylko pretekstu do wojny, a że taki dostali... Mógłby być jakikolwiek inny... Bo i tak głównym celem nie było odbicie Ziemii Świętej tylko osłabienie państw zagrażających Europie zachodniej (albo inaczej - żeby wzmocnić Europę zachodnią wobec wschodu).Smieszne to jest, negowac taki wplyw kosciola z drugiej strony rownac komunizm z ateizmem, no ale ateista musi byc przeciez komuchem, czerownym, od razu lewacką tego nie powiedziałem. Szanuje świadomych ateistów i nigdy nie nazwałbym ich tak po prostu tylko dodać, że religia dla władców na przestrzeni dziejów nie była celem samym w sobie tylko elementem gry politycznej. 14:18 No właśnie ja upatruje w tym główną przyczynę. Ludzie potrzebowali tylko pretekstu do wojny, a że taki dostali... Mógłby być jakikolwiek inny... Bo i tak głównym celem nie było odbicie Ziemii Świętej tylko osłabienie państw zagrażających Europie Przyczyn było zresztą o wiele więcej. Niektórzy spośród władców wykorzystywało krucjaty jako sposób zapewnienia sobie spokoju w królestwie. Gdy się bowiem wojów zbyt wielu się robiło, a tym bardziej gdy krwi im się zachciało rozlewać, to lepiej było dać upust takim zapędom zagranicą niżli na własnej ziemi. Primogenitura też swoje w tym względzie robiła. Skoro na żaden majątek w spadku nie było co liczyć, to szukało się go właśnie na kraucjatach. 14:19😈 Tak na prawdę to zginęło 666 osób :| 14:20 Poziom smeisznosci niektorych siega dna i wbija sie dalej i dalej... ^^^I jeszcze taki "madry" o innych pisze per "pseudointelektualista".Jak ateista kogos zabije to jest to bezposredni wplyw iz przez brak wiary nie mial, oczywiscie, zadnych zasad moralnych ktorych ateisci z definicji nie posiadaja w odroznieniu od chrzescijan ergo caly ateizm to chrzescijanin kogos zabije to nie ma to nic wspolnego z jego religia bo chrzescijanie jako calosc posiadaja wielkie zasoby moralnosci, w odroznieniu od strasznych ateistow, wpajane im przez religie i jesli zabili to na pewno nie byli Prawdziwymi Chrzescijanami, w odroznieniu od Prawdziwych Chrzescijan ;), ktorzy na nikogo reki by nie podniesli i nadstawili drugi policzek."Argumentacja" zawsze ta sama. Jesli zabojca byl ateista jak Stalin to ateizmowi mozna przypisac wszystkie jego czyny. Jesli masowym morderca byl chrzescijanin, jak...wymien kogo chcesz..., to nie mialo to nic wspolnego z chrzescijanstwem, zawsze chodzilo o cos innego byle nie o religie ^^Krucjaty mialy cos wspolnego z Kosciolem Katolickim? A feee, to bluznierstwo. ^^ 14:20 Ciekawe tylko że temat tego wątku określa ogólnie całą wiarę chrześcijańską, a jakie inne wiary Chrześcijańskie oprócz katolików mordowały tak ogromne ilości osób innej wiary? 14:39 Jak ateista kogos zabije to jest to bezposredni wplyw iz przez brak wiary nie mial, oczywiscie, zadnych zasad moralnych ktorych ateisci z definicji nie posiadaja w odroznieniu od chrzescijan ergo caly ateizm to chrzescijanin kogos zabije to nie ma to nic wspolnego z jego religia bo chrzescijanie jako calosc posiadaja wielkie zasoby moralnosci, w odroznieniu od strasznych ateistow, wpajane im przez religie i jesli zabili to na pewno nie byli Prawdziwymi Chrzescijanami, w odroznieniu od Prawdziwych Chrzescijan ;), ktorzy na nikogo reki by nie podniesli i nadstawili drugi jesteś. Ale to właśnie tacy pseudointelektualiści mają właśnie takie wąskie jednak nie uważam instytucji papiestwa i kościołów za świętych. Uważam, że są winni zbrodni popełnionych przez inkwizycję, procesów w których ginęły domniemane czarownice. Aczkolwiek jestem przeciwny wyolbrzymianiu wpływu chrześcijaństwa na wyprawy krzyżowe, ludobójstwo Azteków i wojny (np. trzydziestoletnią)."Argumentacja" zawsze ta sama. Jesli zabojca byl ateista jak Stalin to ateizmowi mozna przypisac wszystkie jego czyny. Jesli masowym morderca byl chrzescijanin, jak...wymien kogo chcesz..., to nie mialo to nic wspolnego z chrzescijanstwem, zawsze chodzilo o cos innego byle nie o religie ^^Nie było nigdy masowego mordercy że masowymi mordercami byli głównie ateiści? No cóż... Jednakże nie uważam, że to ateizm był przyczyną mordów, tylko ideologia socjalistyczna (Stalin, Hitler, Mao Zedong, Pol Pot) . 14:41 Stalin_San dobra uwaga. Pewnie większość tutaj piszących nie zdaje sobie sprawy że Katolicyzm to nie to samo co Chrześcijaństwo... Proszę Was, jeżeli wypowiadacie się na temat Islamu, Judaizmu, Buddyzmu itd., to zapoznajcie się chociaż trochę z tematem. 14:45 Sinic ---> czy ja gdzieś zapisałem że to imho jedyne przyczyny że się musisz odrazu na personalne wycieczki wybierać? Sam robisz się w tym momencie -----> Elżbieta I dość skutecznie rozprawiała się z katolikami, wbrew landrynkowemu obrazowi zaprezentowanemu w dwóch ostatnich filmach kostiumowych jej poświęconych. Purytanie w XVII i XVIII na terenie ameryki północnej też poczynali sobie całkiem nieźle z rdzennymi mieszkańcami czy też katolickimi mieszkańcami prowincji hiszpańskich. 14:46 Każdy fanatyzm jest zły. Tak samo groźny jest ekstremistyczny wyznawca islamu czy chrześcijaństwa, jak i fanatyczny widzę sensu spinania się na tle religijnym. Jaki jest sens atakowania drugiego człowieka za wiarę bądź jej brak? Żaden. 14:51❓ odpowiedzDarat124 Mr Paranoico Zastanawiam się tylko jakie są kryteria odnośnie masowego mordercy ... ilu ludzi trzeba zabić ? Trzeba dokonać tego własnoręcznie, czy też wystarczy wydać rozkaz ? Popieranie/wymowna bierność ... da się to podciągnąć ? 15:02 odpowiedzzanonimizowany67608428 Centurion @minarelCo jak co ale to nie inkwizycja była odpowiedzialna za palenie czarownic. Zaryzykował bym nawet stwierdzenie że w większości katolicy(no może w Hiszpanii) także nie byli. 15:03 Darat ----> też wystarczy wydać rozkaz ? Popieranie/wymowna bierność ... da się to podciągnąć ?Bierność spoko, sprawdzone i się kwalifikuje. Piusa XII niektórzy porównują z Himmlerem już od dawna. 15:05 dasintra -->Jesli w stosunku do kogos uznalem za slusze "personalne wycieczki" to do minarela, ktory mial prawo moja wypowiedz za takowa do ciebie to raczej nie ale skoro uznajesz sie za "poszkodowanego" to wola twoja, strasznei przepraszam ^^minarel -->Masowych mordercow wyznajacych wiare chrzescijanska znalazlbys na przestrzeni wiekow setki "duzego kalibru" i pewnie setki tysiecy "mniejszych". Moze i zaden z nich nie mial jako jednostka tylu ofiar na sumieni co Stalin ale wszyscy razem wielokrotnie go pokonali. Chyba ze twoja definicja "masowego" siega tylko tych ktorych ofiary ida w miliony... w takim razie pragnalbym ci przypomniec iz juz nawet pomijajac jej blad to zwyczajnie ludzi jest coraz wiecej. Byc moze gdy kiedys bedzie nas tryliony a jakis maniak wymorduje miliardy to ktos podobny tobie "zapomni" o tych ktorzy mordowali miliony i stworzy swoja 'definicje".Tak a propos to tylko w wojnie 30-letniej, przede wszystkim religijnej i tutaj zadne wymowki tego nie zmienia, zginelo dziesiatki milionow ludzi i bylo w niej wielu "masowych mordercow" majacych na sumieniu nawet dziestaki tysiecy ofiar kazdy. Nawet w ogolnej liczbie ofiar ta wojna ma olbrzymie wskazniki, a jeszcze straszniej to wyglada gdy sie porowna wskazniki procentowe przy mniejszym znacznie owczesnym zaludnieniu...Po obu stronach tutaj mordowali sie chrzescijanie w imie dogmatow. Notabene Kosciol Katolicki w tej wojnie nie bronil swojej wiary tylko swoich majatkow i przywilejow, na ktorych im najbardziej zalezalo. Wiec tez mozesz uznac iz nie byla to wojna religijna tylko majatkowa ^^ 15:26😜 Sinic ---> Tak a propos to tylko w wojnie 30-letniej, przede wszystkim religijnej i tutaj zadne wymowki tego nie zmieniaNie podpuszczaj.... nie podpuszczaj mnie :pPozwolę sobie nadmienić że to czescy protestanci rozlali krew jako pierwsi :) 15:43 Pytanie powinno brzmieć: "Ile osób zginęło z powodu fanatyzmu?" I tu możemy sumować ofiary fanatyków wszystkich wyznań, sekt, ateistów wrzucając ich do jednego wora! 15:49 Sinic -> nie wierzę żeby wszyscy ludzie zabici z powodu wiary przez chrześcijan mogli się równać z liczbą ofiar Stalina, która spokojnie sięga 40-50 milionom. Trzeba też wsiąść pod uwagę okres czasu. Chrześcijaństwo trwa przecież od 2 tysięcy tym ofiar wojny trzydziestoletniej nie było raczej więcej niż 10 milionów. O tu masz dane: 16:14 Dla ignorancji nie ma żadnego usprawiedliwienia. Polecam się zapoznać z nowoczesną historiografią (i to głównego nurtu!), która dosłownie demoluje różne mity dotyczące tego "okropnego chrześcijaństwa". Np. w przypadku krucjat: Riley-Smith, Tyerman, Thomas Asbridge, Thomas Madden. Inkwizycji: Edward Peters, Henry Kamen. Urbanoidy niech dalej czerpią swoją wiedzę z "Faktów i Mitów" - strawy na ich poziomie intelektualno-moralnym :) 16:25 Hajle Selasje ---> ba, badanie dokumentacji dotyczącej wyroków hiszpańskiej inkwizycji pozwoliło nawet na weryfikację danych dotyczących samego deTorquemady. 16:34 Tak a propos to tylko w wojnie 30-letniej, przede wszystkim religijnej i tutaj zadne wymowki tego nie zmieniaNawet taka wymówka, że wojna 30-letnia wybuchła po to aby osłabić władzę dynastii Habsburgów? I że w koalicji przeciw katolickim Habsburgom stanęła katolicka Francja? To jest ta wojna religijna?Masowych mordercow wyznajacych wiare chrzescijanska znalazlbys na przestrzeni wiekow setki "duzego kalibru" i pewnie setki tysiecy "mniejszych".Nazwiska nie bądźcie głupi, w Europie nikt się o wiare nie zabijał, tylko o władzę i pieniądze. 16:44😈 odpowiedzTrael223 Ja Bez Żadnego Trybu Ludzie, nie bądźcie głupi, w Europie nikt się o wiare nie zabijał, tylko o władzę i że był to też jeden z celów kościoła... 16:45 No dobrze Trael, ale w tym wypadku to już nie jest wojna z powodu wiary tylko wojna kościoła o pieniądze. 16:49 Trael -> czyli jednak przyznajesz, ze nie z powodu wiary? :P 17:41😊 odpowiedzTrael223 Ja Bez Żadnego Trybu No dobrze Trael, ale w tym wypadku to już nie jest wojna z powodu wiary tylko wojna kościoła o skąd wiesz gdzie kończy się jedno a zaczyna drugie. Wiem w perfekcyjnym świecie jak jedno to nie drugie. Jednak w tamtych czasach (w obecnych też) władza, pieniądze i relgia się przenikają. Jak znaleźć tą granicę, szczególnie, że w czasach "przed narodowych" jednym z podstawowych elementów przynależności człowieka była religia? Jak znaleźć granicę w momencie gdy sam kościół bierze udział w tej zabawie?@Darth - Muszę cię rozczarować :) 17:48 Trael -> religia to nie to samo co wiara. Mylisz pojecia. 17:53 no i co, soul, warto bylo odblokowac polityke i religie? :D 18:02😊 Drogi Traelu, na podstawie własnego doświadczenia, przeczytanych książek i artykułów doszedłem do wniosku, że człowiek zawsze kierował się zyskiem (Homo oeconomicus), a wszystkie aspekty jak religia i władza miały mu ten zysk (pieniądze, dobra materialne) pośrednio zapewnić. I to by było chyba tyle mojego zdania w tym temacie. Pozdrawiam :) 19:10 13:25 "kanadyjski holokaust - Udokumentowano śmierć 50 tys. indiańskich dzieci w szkołach z internatem prowadzonych przez katolickich duchownych i zakonnice w Kanadzie[...]informując ją o systematycznej przemocy fizycznej i seksualnej, elektrowstrząsach, eksperymentach medycznych, masowej sterylizacji i morderstwach popełnianych na kanadyjskich tubylcach[...] 14:37😁 Gazetka urbanoidów napisała szkalujący Kościół Katolicki artykuł, podpierając się przy tym tekstami jakiegoś czubka. Rzeczywiście, świat zatrząsł się w posadach. 14:38😍 odpowiedzzanonimizowany70632623 Generał Ile osób zginęło w sumie z powodu religii Chrześcijańskiej?Nie interesuj się, tylko martw się o siebie. 15:34 Hajle Selasje ---> "szkalujący Kościół Katolicki artykuł, podpierając się przy tym tekstami jakiegoś czubka." - czytałeś go w ogóle? Wiesz o co się sprawa rozchodzi? Jakby to był tylko artykuł, to rząd kanadyjski by nie wypłacał odszkodowań, sprawa nie oparła by się o ONZ, a w sądach nie leżałyby tysiące to nie jest pierwszy artykuł o tym, a ta sprawa ciągnie się od dla Hajle nie ma znaczenia 50 tys. dzieci, tylko to że szkalują Kościół katolicki. Co za zwykle wyszedł z Ciebie standardowy "kinowy moher" - taki co krytykuje film puszczany w kinie, mimo, że go nie widział, nie wie o co w nim chodzi, ale ... "ksiundz tak pedzioł".Poszukaj sobie więcej na ten temat zrozumiesz jaką piramidalną brednię tu koncentracyjne w Jugosławii prowadzone przez franciszkan, za wiedzą i poparciem biskupów i papieża - to też oczywiście kłamstwo? Poczytaj sobie o Ante Pavelicu i Alojzije Stepinacu. 15:34 tak czy siak nic nie przebylo komunizmu :))ZSRR plus chiny plus kambodza :))to spokojnie ponad 100 milionow .A tego przebic nie da rady. 15:44 Belert ---> Liczby nie mają znaczenia. Znaczenie ma to, że ci, którzy mają/mieli być wzorem do naśladowania, kapłani Boga, ci, którzy są pośrednikami w rozmowach z Bogiem, posłannikami Boga na ziemi - mordują, gwałcą, kradną, oszukują ... i co tylko sobie wymyślisz. Ale jasne - najlepiej zakrzykiwać się, kto więcej zamordował. Liczby robią wrażenie. A to KTO to robił już nie. Tak? 16:12 Hellmaker----> czytałeś go w ogóle? Wiesz o co się sprawa rozchodzi?Nie czytam byle ścierwa. Sprawdziłem nazwisko autora, na którego publikacjach opiera się teza tego śmiesznego artykuliku. Facet to najwyraźniej zwykły czubek, którego wszystkie poważne media ignorują, nie wspominając już o świecie nauki, organach państwowych i innych instytucjach. Ale to oczywiście ofiara wielkiej konspiracji, to typowe, że ja podałem w tym wątku wcześniej nazwiska wybitnych zachodnich historyków, a druga strona wkleja "mądrości" z prasowego psychiatryka. Taki jest wasz poziom i nawet się tego nie wstydzicie. 16:48 Hajle Selasje ---> A czego się spodziewałeś po odpowiedzi zainteresowanego kościoła :D Co za naiwniak :D I nawet się tego nie wstydzisz :D Oczywiście odszkodowania wypłacane przez rząd kanadyjski są też wymysłami psychopaty :)I te tysiące pozwów. To nie USA, to Kanada - tam inaczej traktują pozywanie się o sprawa - jak już pisałem ocierała się także o ONZ, są zeznania tysięcy ludzi, czasami nawet psycholowi się coś trafi. Popatrz na teraz, aż podasz "znanych historyków" negujących udział KK w rzezi religijnej w Jugosławii :) Pewnie podasz przykład, że przecież JPII nie beatyfikował by zbrodniarza. I to będzie koronny dowód. 18:25 Hellmaker--->A czego się spodziewałeś po odpowiedzi zainteresowanego kościoła :DKanadyjscy heretycy w ogóle nieszczególnie mnie interesują, aczkolwiek sam tekst już na pierwszy rzut oka jest nieporównanie bardziej rzetelny niż z Twojej ukochanej gadzinówki (konkretne fakty, linki do artykułów prasowych czy nagrań). Czekam teraz, aż podasz "znanych historyków" negujących udział KK w rzezi religijnej w Jugosławii :)Jeśli spodziewasz się, że wejdę z Tobą w poważną dyskusję - nie licz na to. Nie prowadzę z dyskusji z manipulatorami, ludźmi złej woli albo niezrównoważonymi (nie jestem w stanie stwierdzić, który człon alternatywy jest prawdziwy).Podobnie jak swój ulubiony szmatławiec posługujesz się zwyczajnymi insynuacjami, półprawdami i manipulacjami. Na przykład dwukrotnie piszesz, że "sprawa otarła się o ONZ". Z tekście ONZ wspomniany jest raz. Zacytujmy:W 1998 r. ONZ odrzuciła jednak wniosek IHRAAM, co wywołało kampanię oszczerstw przeciwko co zrozumiałeś z tej historii, to że sprawa "otarła się o OZN"? Jeśli pójdę teraz na policję albo do prokuratury i oskarżę Hellmakera, że ten pędzi w piwnicy bimber, znęca się nad własną teściową i "lubi" małe dzieci, a potem będę powtarzał, że "sprawa otarła się o policję", więc coś musi być na rzeczy, to wszystko będzie w porządku? Stosujesz koleżko ubeckie metody w związku z czym nie mamy o czym rozmawiać. Dalej zaczytuj się w "Nie", "Faktach i Mitach", "Przeglądzie" oraz demistyfikatorach teorii spiskowych, na starość pewnie zostaniesz starym pieniaczem albo będziesz się przykuwał do psiej budy. 18:35❓ odpowiedzqLa211 Temet nosce To było znęcanie się nad Indianami, czy go nie było? 18:37😉 Hell:Oczywiście odszkodowania wypłacane przez rząd kanadyjski są też wymysłami psychopaty :)I te tysiące pozwów. To nie USA, to Kanada - tam inaczej traktują pozywanie się o sprawa - jak już pisałem ocierała się także o ONZ, są zeznania tysięcy ludzi, czasami nawet psycholowi się coś trafi. Popatrz na w Wyborczej , duzo szumu a malo jesli wogole jakichkolwiek mi ale coraz bardziej mnie zawodzisz .Nie spodziewalem sie ze nienawisc moze tak zaslepiac .Jest to smutne ..bardzo mi przykro .Wiele pomowien , switenie spuentowanych przez Hajle jutro pojde na policje i oskarze cie ze jestes pedofilem a potem wywale nowy watek : "Hellmaker to pedofil ,sprawa otarla sie o policje ".To jak na to spojrzysz ?Dziwne ze tak nisko upadles .Naprawde mi przykro.... Forum: Ile osób zginęło w sumie z powodu religii Chrześcijańskiej?
Kup książkę. Ewangelia według Jezusa Chrystusa jest powieścią, która inspiruje i prowokuje, ale nie chce obrażać. Najbardziej kontrowersyjna powieść laureata literackiej Nagrody Nobla. Książka opowiada o życiu Jezusa z Nazaretu w jego najbardziej ludzkim wymiarze, jakiego nigdy nie odważamy się objąć wyobraźnią. Jacques Dupuis CHRZEŚCIJAŃSTWO I RELIGIE Od konfrontacji do dialogu Copyright © Wydawnictwo WAM 2003 SPIS TREŚCI ODKRYWAĆ NIEZNANE OBLICZE BOGA 7 Czy znowu zagraża nam ekskluzywizm w rozumieniu zbawienia? 7 Dobre ryzyko teologa poszukującego 9 Wiele dróg - jeden wspólny cel 11 Różne, lecz zbieżne drogi do jednego Boga 15 Odejść od absolutystycznej koncepcji prawdy 16 Pełnia nie objawiona adekwatnie 18 Dialog między religiami a cierpienie ludzi 21 Zbawiciel jest polifoniczny 23 WSTĘP 25 Trzy perspektywy teologiczne 27 Od starcia do spotkania 30 Od dialogu międzyreligijnego do teologii pluralizmu religijnego 34 Schemat książki 38 Rozdział pierwszy JEZUS, KOŚCIÓŁ APOSTOLSKI I RELIGIE 45 I. Jezus i religie 48 1. Horyzont Królestwa Bożego 49 2. Wejście pogan do Królestwa Bożego 52 3. Powszechność Królestwa Bożego 55 4. Królestwo Boże i religie 60 II. Kościół Apostolski i religie 62 1. Prawo wypisane w sercu 65 2. Nieznany Bóg 67 3. Bóg nie ma względu na osoby 70 4. Bóg pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni 72 Rozdział drugi NA ROZSTAJACH SOBORU WATYKAŃSKIEGO II 80 I. Teologia przed Soborem Watykańskim II na temat religij 83 1. Teoria wypełnienia, dwa imiona: J. Daniélou - H. de Lubac 83 2. Inkluzywna obecność Chrystusa: różnice pomiędzy K. Rahnerem i R. Panikkarem 89 II. Sobór Watykański II: czy przełom? 98 1. Wartości pozytywne zawarte w tradycjach religijnych 101 2. W kierunku wyważonej oceny krytycznej 104 III. Nauczanie posoborowe 108 1. Pontyfikat Pawła VI 108 2. Pontyfikat Jana Pawła II 110 Rozdział trzeci CHRZEŚCIJAŃSTWO I RELIGIE W TEOLOGII WSPÓŁCZESNEJ 117 I. Zmiany paradygmatu 119 1. Od eklezjocentryzmu do chrystocentryzmu 119 2. Od chrystocentryzmu do teocentryzmu 121 II. Jeszcze inne modele 124 1. Skoncentrowanie na Królestwie i soterio-centryzm 124 2. Logo-centryzm i pneumato-centryzm 126 3. Poza kategoriami zachodnimi 130 III. W kierunku modelu pluralizmu inkluzywnego 134 1. Problem chrystologiczny 134 2. Chrystologia trynitarna jako klucz interpretacyjny 138 Rozdział czwarty BÓG PRZYMIERZA I RELIGIE 145 I. Powszechna historia zbawienia 148 1. Poza tradycją hebrajsko-chrześcijańską 148 2. Historie zbawienia narodów 151 II. Przymierza Boga z narodami 154 1. Przymierza nigdy nie odwołane 154 2. Struktura trynitarna historii 162 Rozdział piąty WIELE RAZY I NA RÓŻNE SPOSOBY 167 I. Bóg objawienia 170 1. "Wszyscy mamy tego samego Boga" 170 2. "Całkiem Inny" i "Sam z siebie" 173 II. Słowa i Słowo Boga 181 1. Słowa Boga i Święte Księgi 181 2. "Pełnia" objawienia w Jezusie Chrystusie 185 3. Objawienie, zróżnicowane i komplementarne 190 Rozdział szósty SŁOWO BOGA, JEZUS CHRYSTUS I RELIGIE ŚWIATA 196 I. Powszechne działanie Słowa jako takiego 198 1. Mądrość Boża w tradycji mądrościowej 199 2. Słowo Boga w Prologu Ewangelii św. Jana 201 3. Doktryna Logos spermatikos u pierwszych Ojców Kościoła 206 II. Powszechność Słowa i centralność Wydarzenia Jezusa Chrystusa 217 217 1. Centralność Wydarzenia Jezusa Chrystusa 218 2. Powszechność Słowa 221 Rozdział siódmy "JEDYNY POŚREDNIK" I "POŚREDNICTWA UCZESTNICZĄCE" 225 I. Zbawiciel powszechny i jedyny Pośrednik 233 1. Chrystologia Nowego Testamentu na nowo zinterpretowana 233 2. Ludzkie oblicze Boga 238 3. Powszechna obecność Ducha Świętego 244 II. Pośrednictwo i pośrednictwa 249 1. Różne drogi do wspólnego celu 249 2. Pośrednictwa uczestniczące zbawienia 253 3. Rozeznanie wartości zbawczych 259 Rozdział ósmy KRÓLESTWO BOŻE, KOŚCIÓŁ I RELIGIE 265 I. Królestwo Boże i Kościół: tożsamość czy różnica? 267 1. Najnowsza historia stosunku Kościoła i Królestwa Bożego 267 2. Członkowie i budowniczowie uczestniczący w Królestwie Bożym 272 3. "Poza Kościołem nie ma zbawienia"? 274 II. Kościół i religie w Królestwie Bożym 279 1. Konieczność Kościoła 279 2. Kościół, sakrament Królestwa 288 Rozdział dziewiąty DIALOG MIĘDZYRELIGIJNY W SPOŁECZEŃSTWIE 293 PLURALISTYCZNYM 293 I. Fundament teologiczny dialogu 298 1. "Tajemnica jedności" 298 2. Dialog i głoszenie 302 II. Wyzwania i owoce dialogu 305 1. Zaangażowanie i otwarcie 305 2. Wiara osobista i doświadczenie drugiego 308 3. Wzajemne wzbogacenie 310 Rozdział dziesiąty MODLITWA MIĘDZYRELIGIJNA 315 I. Modlić się razem: dlaczego? 319 1. Od dialogu do wspólnej modlitwy 319 2. Religie, dary Boga dla ludzkości 321 II. Modlić się razem: jak? 323 1. Wspólna modlitwa chrześcijan i żydów 324 2. Modlitwa chrześcijan z muzułmanami 326 3. Wspólna modlitwa chrześcijan i "innych" 330 ZAKOŃCZENIE 336 Zasadniczy pluralizm religijny 337 Wzajemna asymetryczna komplementarność 339 Skok jakościowy 342 POSTSCRIPTUM 345 INDEKS OSÓB 350 Schemat książki W przeszłości negatywna ocena innych religii, które można było spotkać w Piśmie Świętym, zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie, była podkreślana w sposób dość jednostronny. Nie negując istnienia takich negatywnych opinii, trzeba umieścić je we właściwym kontekście i właściwie interpretować. Sprawą zasadniczą wydaje się konieczność jasnego rozróżnienia pomiędzy objawieniem tyczącym religii jako takich i ich karykatur, w jakie zamieniali je ludzie. Były one odrzucane z wielką gorliwością, jak na przykład w przypadku potępienia idolatrii ze strony proroków Starego Testamentu. Jeśli pamiętamy o takim rozróżnieniu, to można znaleźć wiele postaw otwartych i liczne pozytywne elementy doktrynalne w tym względzie zawarte w objawieniu. Trzeba tu dodać, że w odnowionym kontekście spotkania między religiami nie wystarcza wyraźne wymienienie elementów pozytywnych odnajdywanych w objawieniu; trzeba owe elementy pozytywne poddać interpretacji kontekstualnej w realiach dzisiejszej rzeczywistości. W naszym tekście mowa będzie wyłącznie o Nowym Testamencie. Niemniej jednak pierwszy rozdział ma podwójny cel. Przede wszystkim chodzi o wydobycie albo o pomoc w odkryciu - albo o odkrycie ponowne - jaką postawą kierował się Jezus historyczny wobec "obcych", którzy nie należeli do narodu izraelskiego, i jaką pozycję zajmował wobec ich idei i praktyk religijnych. Czy mamy tu do czynienia z postawą negatywnego potępienia, czy też z postawą otwartej sympatii? Druga część rozdziału przechodzi, z tymi samymi pytaniami, od Jezusa historycznego do Kościoła Apostolskiego, o którym jest mowa w tekstach nowotestamentowych. Stawia się więc pytanie, czy konkretna postawa wobec "innych" i teoretyczna ocena ich tradycji religijnych była pozytywna, czy negatywna, otwarta, czy zamknięta. Stawia się również pytanie, czy Kościół wczesnochrześcijański nie przeżył rodzaju ewolucji w postaci pewnego nawrócenia w tym względzie, przechodząc, poprzez opatrznościowe wydarzenia, od zalęknionego zamknięcia do pewnej otwartości. Rozdział nosi więc tytuł Jezus, Kościół Apostolski i religie. Ten pierwszy rozdział tworzy pewną podstawę, na której można już budować. Nie chodzi tutaj jednak o prześledzenie całego rozwoju tradycji chrześcijańskiej, zarówno tej pozytywnej z określeniami takimi, jak "ziarna Słowa" i z "przymierzami z Bogiem" w pismach Ojców z drugiego wieku, jak i negatywnej z wyrażeniem takim, jak "barka zbawienia" i idącym za nim twierdzeniem "poza Kościołem nie ma zbawienia", które poczynając od piątego wieku było opatrywane coraz bardziej restryktywną interpretacją, prowadzącą do wykluczenia wszystkich nie będących chrześcijanami. Nie będziemy się też tutaj zatrzymywali nad "surogatami Ewangelii", tzn. nad tymi wszystkimi sposobami, jakimi teologowie, raz przekonawszy się, że droga lękliwego ekskluzywizmu eklezjologicznego prowadzi donikąd, próbowali znaleźć inne rozwiązania. Chodzi tu o różne teorie "wiary nieuświadomionej", która została uznana jako wystarczająca do zbawienia w Jezusie Chrystusie. Jeśli ktoś chciałby poznać ten długi rozwój, na który składają się zarówno elementy pozytywne, jak i negatywne, wzloty i upadki, może sięgnąć do obszernej rozprawy W kierunku teologii chrześcijańskiej pluralizmu religijnego. Tutaj chcielibyśmy się zatrzymać na czasach współczesnych, tzn. przedstawić panoramę typowych, głównie katolickich, teologii religii z lat poprzedzających Sobór Watykański II, by potem zastanowić się, jakie było naprawdę znaczenie Soboru w interesującej nas kwestii, a następnie ocenić prawdziwe, choć nie bez zastrzeżeń, otwarcie najnowszego nauczania magisterium Kościoła. Tak więc ten drugi rozdział został zatytułowany, uwzględniając jego centralną tematykę: Na rozstajach Soboru Watykańskiego II. Idąc naszą drogą dochodzimy do dnia dzisiejszego teologii religii, robiąc szybki, ale dość kompletny przegląd pozycji teologicznych pisanych z punktu widzenia wartości zbawienia, albo jej braku w innych tradycjach religijnych, ich znaczenia pozytywnego, albo jego braku, w planie Bożym zbawienia ludzkości i ich ewentualnego związku z chrześcijaństwem. Nie trzeba więcej powtarzać, że obok "drogi", która jest w Jezusie, proponuje się także inne "drogi" człowiekowi, również w świecie zachodnim, by doprowadzić go do zbawienia. Nie należy się więc dziwić, że obok propozycji tradycyjnych na ten temat, rozwijają się nowe teorie teologii religii albo wręcz pluralizmu religijnego. Jak będziemy mieli okazję mówić o tym w rozdziale trzecim, sam "pluralizm religijny" przyjmuje różne znaczenia, pośród których należy poczynić konieczne i narzucające się rozróżnienia, by uniknąć niesłusznego pomieszania teorii nie do pogodzenia z treścią wiary chrześcijańskiej - paradygmat pluralistyczny teologów nazywanych "pluralistami" - z wysiłkami poważnych teologów, którzy utrzymując bez chwili wahania zasadnicze centrum wiary, starają się dostrzec pozytywne znaczenie innych istniejących na świecie tradycji religijnych w Bożym planie dla ludzkości. Tak więc trzeci rozdział zdaje sprawę z aktualnej debaty teologii religii i jest zatytułowany Chrześcijaństwo i religie w teologii współczesnej. Po trzech rozdziałach, które można zbiorczo nazwać "teologią pozytywną", następują rozdziały, które można określić mianem tzw. "teologii syntetycznej", unikając nazwy "teologia systematyczna", jak też "teologia dogmatyczna". Już wcześniej wyjaśniłem braki metody "dogmatycznej" w teologii; z drugiej strony trzeba dobrze zrozumieć, że tajemnica Boga jak też tajemnica planów Bożych wobec ludzkości - wymykają się wszelkiej próbie "systematyzacji" teologicznej, będąc i pozostając, na każdym kroku i w każdej sytuacji, naszym ograniczonym, częściowym i tymczasowym zrozumieniem tej tajemnicy. W każdym razie pod nazwą "teologia syntetyczna" zostają podjęte pytania zasadnicze, nawet te najbardziej palące, o których mówi się w teologii religii dzisiaj. Chodziło o przedstawienie w sposób poważny, ale i otwarty, o nakreślenie podstaw chrześcijańskiej teologii religii i pluralizmu religijnego, która otworzyłaby drogę owocnemu dialogowi międzyreligijnemu. Pierwszy problem, o którym jest mowa w rozdziale czwartym, to kwestia rozległości "historii zbawienia" albo "zbawienia w historii". Pod tytułem Bóg przymierza i religie skrywa się pytanie, czy Bóg, który się objawił w tradycji hebrajskiej i w Jezusie Chrystusie, zawarł również z "poganami" jakieś przymierze zbawcze, tak że i oni mogą i powinni być nazywani "ludami Boga", "ludami Boga przymierza". Poza tym zostaje postawione pytanie, czy te przymierza "kosmiczne" do dzisiaj zachowują swoje znaczenie dzięki temu, iż ustanawiają stosunek osobowy pomiędzy Bogiem i narodami, których inicjatywa pozostaje jednakowoż zawsze po stronie powszechnej woli zbawczej Boga i w Jego miłości bez ograniczeń. Z problemem przynależności "innych" do historii zbawienia i ich związku przymierza z Bogiem żywym łączy się problem objawienia Boga ludziom poprzez historię "wiele razy i na wiele sposobów", nim objawił się "ostatecznie w tych dniach ... przez Syna" (Hbr 1, 1-2). Nie kwestionuje się faktu, że autor listu do Hebrajczyków miał na myśli wyłącznie objawienia Boga przez proroków tradycji hebrajskiej. Stawia się jednak pytanie, czy nie należy poszerzyć perspektywy otwartej przez tekst na całość historii ludzkości. Chociaż w plan Bożych przymierzy i w historię zbawienia są włączone wszystkie narody, to czyż nie należałoby wnioskować, że w jakiś sposób, niechby nawet wstępny i niepełny, Bóg objawił się w ich historii przez słowa objawiające i zbawcze gesty? Rozdział piąty próbuje udzielić pozytywnej odpowiedzi na takie pytanie w swym tytule Wiele razy i na różne sposoby. Zostaje postawiona hipoteza, że w innych tradycjach religijnych, w pamięci zapisanej w ich świętych księgach jak też w ich żywej praktyce religijnej, mamy do czynienia ze śladami słów Boga i gestów zbawczych, "różnym obliczem Boskości", które można odkryć, wydobyć i uhonorować. Jezus Chrystus jest szczytem samoobjawienia Boga wobec ludzkości. W Słowie Boga, które stało się człowiekiem w Jezusie z Nazaretu, Bóg wyrzekł swoje ostateczne słowo wobec ludzkości i spełnił tajemnicę zbawienia ludzkości w świecie. Objawienie Boga w Jezusie Chrystusie jest ostateczne i niedościgłe w historii objawień Bożych; ma to związek z tożsamością osobową człowieka Jezusa jako Syna Boga Jedynego, który stał się człowiekiem. Podobnie trzeba przyznać powszechną wartość zbawczą życiu ludzkiemu Jezusa, a szczególnie tajemnicy paschalnej śmierci i zmartwychwstania. To wszakże nie oznacza, że świadomość ludzka Jezusa wyczerpuje - albo może wyczerpać - tajemnicę Bożą, a w konsekwencji, że objawienie Boga w nim jest objawieniem ostatecznym tajemnicy Bożej. Nie oznacza to również, że życie, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa są jedynym rzeczywistym i możliwym wyrazem mocy zbawczej tego samego Słowa Bożego. Rozdział szósty, zatytułowany Słowo Boga, Jezus Chrystus i religie świata, próbuje wyjaśniać i tłumaczyć, w jakim sensie Słowo Boga jako takie może działać w sposób zbawczy poza człowieczeństwem Jezusa, również zmartwychwstałego i okrytego chwałą, choć zawsze z tym człowieczeństwem w "łączności". Podkreśla w istocie ścisły związek, w jedynym zbawczym planie ludzkości, pomiędzy działaniem oświecającym i zbawczym Słowa jako takiego i tajemnicą zbawienia spełnioną przez Boga w wydarzeniu historycznym Jezusa Chrystusa. Podkreśla również wagę i znaczenie zbawczego działania Słowa jako takiego dla teologii otwartej na religie. Rozdział siódmy zatytułowany "Jedyny pośrednik" i "pośrednictwa uczestniczące" jest bardzo bliski poprzedniemu. Chodzi o pokazanie, że "jedyne pośrednictwo" Jezusa Chrystusa pomiędzy ludźmi i Bogiem, wyraźnie pokazane w Nowym Testamencie (1Tm 2, 5), w istocie nie wyklucza "pośrednictw pośrednich", obecnych w innych tradycjach religijnych. Czyli tajemnica zbawienia dokonana w Jezusie Chrystusie może dotrzeć do ludzi na różne sposoby, przez różne pośrednictwa, które reprezentują różne sposoby uwidocznienia sakramentalnej tajemnicy zbawienia. Podobne pośrednictwa uczestniczące nie powinny być traktowane na równi z pośrednictwem obecnym w Kościele - wszak i on jest uczestniczeniem w jedynym pośrednictwie Jezusa Chrystusa. Należy utrzymywać, że Kościół, którego podwalinę stanowi Wydarzenie Chrystusa i którego Chrystus jest Głową i Panem, przedstawia w sposób najpełniejszy widzialność sakramentalną tajemnicy zbawienia w Jezusie Chrystusie; ale nie jest sposobem jedynym. Przeciwnie, w innych tradycjach religijnych istnieje prawdziwe, choć niepełne, pośrednictwo tajemnicy, dlatego mogą one służyć jako "drogi" czy "ścieżki" zbawienia swoim członkom. Taka działalność innych tradycji religijnych w porządku zbawienia powinna w każdym razie zawsze być umieszczana w globalnym planie Boga wobec ludzkości, który swój szczyt znajduje w Wydarzeniu Jezusa Chrystusa. Rozdział ósmy zajmuje się bliżej problemem wzajemnego stosunku Kościoła, Królestwa Bożego i religii. Właśnie dlatego nosi tytuł Królestwo Boże, Kościół i religie. Chodzi o pokazanie w sposób jasny, że Królestwo Boże głoszone przez Jezusa jest czymś szerszym od Kościoła. Bóg ustanowił swoje Królestwo w Jezusie, w Jego życiu, w Jego słowach i w Jego gestach, i ostatecznie w tajemnicy paschalnej Jego śmierci i zmartwychwstania. Nie można utożsamiać Królestwa Bożego obecnego w historii z Kościołem. Królestwo Boże przedstawia tajemnicę zbawienia obecną i działającą w świecie i w historii. Jest to rzeczywistość powszechna, w której członkowie innych tradycji religijnych mogą uczestniczyć w całej pełni, razem z chrześcijanami. Tak więc Kościół nie jest Królestwem; jest zaś jego "sakramentem" w tym sensie, w jakim oznacza, świadczy i głosi jako "dobrą nowinę" dla wszystkich ludzi obecność działającą Królestwa Bożego w świecie i w historii. W tym rozdziale zostają podkreślone znaczenie i waga dla teologii religii wspólnej przynależności do Królestwa wszystkich ludzi, chrześcijan i "innych". Ta doktryna służy również, w szczególny sposób, jako teologiczny fundament dialogu międzyreligijnego. Rozdział dziewiąty nosi tytuł: Dialog międzyreligijny w społeczeństwie pluralistycznym. Zważywszy na fakt, że wszyscy ludzie, niezależnie od ich przynależności do takiej czy innej tradycji religijnej, są współczłonkami Królestwa Bożego i są razem wezwani przez Boga, by budować Jego Królestwo w historii kierując się ku pełni eschatologicznej, trzeba przyjąć, że pośród chrześcijan i "innych" istnieje już głęboka wspólnota. Odkrywa się, że różnice w posłuszeństwie religijnym, które nas dzielą, mają w oczach Boga mniejszy ciężar niż istotne realia, w których już jesteśmy złączeni, zanim dojdzie do naszych wspólnych działań. Do obowiązków dialogu międzyreligijnego należy ukazanie w sposób widoczny owej głębokiej jedności między chrześcijanami i członkami innych tradycji religijnych. Rozdział ten wyjaśnia, jak poprzez praktykę dialogu może dojść do osiągnięcia wzajemnych korzyści między różnymi tradycjami, jak również do współpracy we wspólnym zaangażowaniu, by stworzyć świat bardziej ludzki, a więc bardziej Boży. Następuje rozdział dziesiąty i ostatni, blisko związany z poprzednim. Chodzi o postawienie pytania w kontekście dialogu międzyreligijnego, czy byłaby rzeczą możliwą, a może nawet pożądaną, praktyka wspólnej modlitwy chrześcijan i członków innych tradycji religijnych. Tak więc stawia się po pierwsze pytanie, jaki byłby fundament teologiczny takiej wspólnej modlitwy z zasady, niezależnie od konkretnie włączonych w nią tradycji religijnych. Następnie, mając na uwadze owe poszczególne tradycje religijne włączone w ową modlitwę, zarówno monoteistyczne, jak i inne, stawia się pytanie, jaki może być szczególny fundament uzasadniający taką praktykę. Poza tym zostają zaproponowane pewne rozwiązania konkretne, by móc praktykować modlitwę międzyreligijną. Zauważono wcześniej, że współczesna problematyka teologii religii rozwija się w kontekście pluralizmu religijnego. Na końcu całego procesu myślowego zostaje postawione pytanie, czy jest rzeczą słuszną czy nie, z punktu widzenia teologii chrześcijańskiej, mówienie o pluralizmie religijnym z zasady, a nie tylko o pluralizmie istniejącym. Innymi słowy, chodzi o to, czy można, czy też nie stwierdzić, z punktu widzenia teologicznego, że wielość religii jako charakterystyczna dla świata, w którym żyjemy dzisiaj, ma wartość pozytywną dla planu Bożego wobec ludzkości. Trzeba jasno sobie zdawać sprawę, o co w tym pytaniu naprawdę chodzi - że nie ma ono nic wspólnego z przyjęciem podstępnego "paradygmatu pluralistycznego" teologów pluralistycznych ani z jakimkolwiek "relatywizmem" doktrynalnym. Idzie natomiast o to, czy w globalnym i jedynym planie wybranym i określonym przez Boga w Jego wieczności dla całego rodzaju ludzkiego i urzeczywistnianym konkretnie w naszej historii pluralizm religijny nie ma jakiegoś znaczenia pozytywnego. Być może jest ono ukryte i winniśmy je jeszcze odkryć. W książce zostaje wyjaśnione: Bóg zaczął poszukiwać ludzi w historii wcześniej, niż oni byli sami w stanie Go poszukiwać. Czy "sposób Bogu wiadomy" (por. Gaudium et Spes 22), dzięki któremu "Duch Święty wszystkim ofiaruje możliwość dojścia ... do uczestnictwa w paschalnej tajemnicy" zbawienia, czy - powtórzmy - ów "sposób" nie są to przypadkiem drogi historyczne tych ludzi, którzy nie poznali Jezusa Chrystusa, a którzy na nich właśnie szukali Boga, gdyż On sam szukał ich już wcześniej? Czyż te "drogi" nie są drogami Boga? Jeśli przesłanie Pisma Świętego - jak o tym będzie mowa szczegółowo później - widzi we wszystkich religiach świata "dary Boga dla narodów", czyż z tego nie wynika, że pluralizm tradycji religijnych ma w zamyśle Bożym wobec ludzkości znaczenie pozytywne? To jest właśnie ów "pluralizm religijny z zasady", który tutaj uznajemy za wartościowy. Serdecznie dziękuję ojcu Geraldowi O`Collinsowi, który zapoznał się z maszynopisem książki niezwykle starannie i udzielił mi wielu wskazówek, przyczyniając się do jej poprawy; chciałbym również podziękować ojcu Sebastianowi Grasso, który przeczytał i poprawił tekst włoski. 31 marca 2000 opr. mg/ab Chrześcijanin ma świadomość, że został wszczepiony w Chrystusa przez Chrzest; uzdolniony do walki dla Chrystusa przez Bierzmowanie; powołany do działania w świecie dzięki uczestnictwu w królewskiej, proroczej i kapłańskiej funkcji Chrystusa; całkowicie zjednoczony z Chrystusem dzięki Eucharystii, która jest sakramentem jedności Ewangelia wg św. JanaPrzestroga 161 To wam powiedziałem, abyście się nie załamali w wierze. 2 Wyłączą was z synagogi. Owszem, nadchodzi godzina, w której każdy, kto was zabije, będzie sądził, że oddaje cześć Bogu. 3 Będą tak czynić, bo nie poznali ani Ojca, ani Mnie. 4 Ale powiedziałem wam o tych rzeczach, abyście, gdy nadejdzie ich godzina, pamiętali o nich, że Ja wam to powiedziałem. Tego jednak nie powiedziałem wam od początku, ponieważ byłem z wami. Sąd Ducha Świętego 5 Teraz zaś idę do Tego, który Mnie posłał, a nikt z was nie pyta Mnie: "Dokąd idziesz?" 6 Ale ponieważ to wam powiedziałem, smutek napełnił wam serce. 7 Jednakże mówię wam prawdę: Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo jeżeli nie odejdę, Pocieszyciel nie przyjdzie do was. A jeżeli odejdę, poślę Go do was1. 8 2 On zaś, gdy przyjdzie, przekona świat o grzechu, o sprawiedliwości i o sądzie. 9 O grzechu - bo nie wierzą we Mnie; 10 o sprawiedliwości zaś - bo idę do Ojca i już Mnie nie ujrzycie; 11 wreszcie o sądzie - bo władca tego świata został osądzony. 12 Jeszcze wiele mam wam do powiedzenia, ale teraz [jeszcze] znieść nie możecie. 13 Gdy zaś przyjdzie On, Duch Prawdy, doprowadzi was do całej prawdy. Bo nie będzie mówił od siebie, ale powie wszystko, cokolwiek usłyszy, i oznajmi wam rzeczy przyszłe. 14 On Mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi. 15 Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem, że z mojego weźmie i wam objawi. Zapowiedź powtórnego przyjścia 16 Jeszcze chwila, a nie będziecie Mnie widzieć, i znowu chwila, a ujrzycie Mnie»3. 17 Wówczas niektórzy z Jego uczniów mówili między sobą: «Co to znaczy, co nam mówi: "Chwila, a nie będziecie Mnie widzieć, i znowu chwila, a ujrzycie Mnie"; oraz: "Idę do Ojca?"» 18 Powiedzieli więc: «Co znaczy ta chwila, o której mówi? Nie rozumiemy tego, co mówi». 19 Jezus poznał, że chcieli Go pytać, i rzekł do nich: «Pytacie się jeden drugiego o to, że powiedziałem: "Chwila, a nie będziecie Mnie widzieć, i znowu chwila, a ujrzycie Mnie?" 20 Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Wy będziecie płakać i zawodzić, a świat się będzie weselił. Wy będziecie się smucić, ale smutek wasz zamieni się w radość. 21 Kobieta, gdy rodzi, doznaje smutku, bo przyszła jej godzina. Gdy jednak urodzi dziecię, już nie pamięta o bólu z powodu radości, że się człowiek narodził na świat. 22 Także i wy teraz doznajecie smutku. Znowu jednak was zobaczę, i rozraduje się serce wasze, a radości waszej nikt wam nie zdoła odebrać. 23 W owym zaś dniu o nic Mnie nie będziecie pytać. Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: O cokolwiek byście prosili Ojca, da wam w imię moje4. 24 Do tej pory o nic nie prosiliście w imię moje: Proście, a otrzymacie, aby radość wasza była pełna. 25 Mówiłem wam o tych sprawach w przypowieściach. Nadchodzi godzina, kiedy już nie będę wam mówił w przypowieściach, ale całkiem otwarcie oznajmię wam o Ojcu5. 26 W owym dniu będziecie prosić w imię moje, i nie mówię, że Ja będę musiał prosić Ojca za wami. 27 Albowiem Ojciec sam was miłuje, bo wyście Mnie umiłowali i uwierzyli, że wyszedłem od Boga. 28 Wyszedłem od Ojca i przyszedłem na świat; znowu opuszczam świat i idę do Ojca». 29 Rzekli uczniowie Jego: «Patrz! Teraz mówisz otwarcie i nie opowiadasz żadnej przypowieści. 30 Teraz wiemy, że wszystko wiesz i nie trzeba, aby Cię kto pytał6. Dlatego wierzymy, że od Boga wyszedłeś». 31 Odpowiedział im Jezus: «Teraz wierzycie? 32 Oto nadchodzi godzina, a nawet już nadeszła, że się rozproszycie - każdy w swoją stronę, a Mnie zostawicie samego. Ale Ja nie jestem sam, bo Ojciec jest ze Mną. 33 To wam powiedziałem, abyście pokój we Mnie mieli. Na świecie doznacie ucisku, ale miejcie odwagę: Jam zwyciężył świat». 29MCh.
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/105
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/197
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/337
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/240
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/53
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/68
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/359
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/278
  • 63s4v8kzv0.pages.dev/291

    • tytuł chrystusa w religii chrześcijańskiej